De Bezemwagen: De twee kanten van Alberto Contador

Alberto Contador vestigde zijn naam als ronderenner definitief in 2007. Met enig fortuin omdat Michael Rasmussen door zijn eigen ploeg uit koers werd genomen won hij in dat jaar de Tour de France. Hij trok in de wintermaanden van Discovery Channel naar Astana, een ploeg die volledig uitgesloten leek te gaan worden voor ProTour-wedstrijden in het jaar 2008. Zijn carrière leek door slechte keuzes al vroeg te knakken. Het zou echter uiteindelijk het beste jaar uit zijn wielerleven blijken.

Wie denkt aan de grootste prestatie van Alberto Contador als wielrenner, laat zijn gedachten al snel afdwalen naar die ene dag in 2015. De dag waarop hij achteraf bezien zijn laatste grote wapenfeit tentoonspreide. Op 26 mei 2015 liet hij een furieuze beklimming van de Mortirolo zien en legde hij de basis voor zijn laatste eindoverwinning in een grote ronde. Zoekend naar één enkele dag om de man uit Madrid te omschrijven zou dit zeker ook een gerechtvaardigde keuze zijn. Zoals ook het epische man tegen man gevecht met Andy Schleck tijdens de dubbele beklimming van de Tourmalet in de Tour de France 2010 voor eeuwig zal blijven voortleven. In de Vuelta mag zeker de fantastische rit naar Fuente Dé in 2012 nooit ontbreken als een gesprek op Contador komt.

Het jaar van Contador

Ook wanneer naar volledige seizoenen gekeken wordt is het goed mogelijk om tot verschillende antwoorden te komen. 2010 was goed, 2009 eigenlijk nog wel iets beter. In dat jaar eindigde hij (in eindrangschikkingen) nooit buiten de top vijf. Sterker nog, hij eindigde maar eenmaal buiten de top drie. In Paris-Nice werd hij vierde. Toch is 2008 juist het jaar dat misschien wel zijn signatuurjaar als prof is geweest.

Wie kijkt naar een volledig jaar kan er niet onderuit dat het gehele jaar 2008 misschien wel zijn finest moment was. De 69 koersdagen van dat jaar verdeelde hij over dertien wedstrijden. De harde cijfers? Vier eindoverwinningen, twee podiumplekken, tweemaal een toptienklassering. Hier leerde hij ook definitief dat eendagskoersen niet voor hem waren. Twee pelotonfinishes in opwarmkoersen in februari en in september nog eens in de Clásica San Sebastían. Ook zijn eeuwige zwakke plek, kampioenschapskoersen, bleek zijn achilleshiel in dat jaar, DNF in zowel de olympische wegwedstrijd als op het wereldkampioenschap op de weg.

Laat bij al deze cijfers ook nogmaals aangetekend worden dat zijn ploeg Astana door de capriolen van onder andere ploegbaas Alexandre Vinokourov een jaar eerder voor het overgrote deel van de wedstrijden was uitgesloten in dat jaar. Zo mocht hij bijvoorbeeld zijn Tour de France-titel niet verdedigen. Hoe ver zijn kunnen daadwerkelijk had kunnen reiken in 2008 zal daarom nooit echt helemaal duidelijk zijn.

Al deed hem dat achteraf weinig zeer. Het jaar 2008 is vooralsnog het laatste jaar waarin een renner erin slaagde twee grote rondes in één en hetzelfde kalenderjaar te winnen. Hij won namelijk zowel de Giro d’Italia als de Vuelta a España in dat seizoen. De enige prestatie sindsdien die daarbij enigszins in de buurt komt is er bovendien één van Contador zelf, eindwinst in de Vuelta van 2014 gevolgd door eindwinst in de Giro van 2015. Het is ook juist door de omvang van de wedstrijden die hij won, twee drieweekse etappekoersen en twee vijfdaagse klimetappekoersen, dat 2008 er net even bovenuit steekt.

Giro-winst

Het vergelijken van verschillende jaren aan de hand van harde uitslagen alleen en vervolgens op die basis een beste jaar eruit pikken is ondoenlijk in de wielersport. Zaken zoals de vorm van de dag, de doelen voor dat jaar en de bijbehorende voorbereiding kunnen van flinke invloed zijn op wedstrijduitslagen. Niet alleen die van de betreffende renner zelf, maar zeker ook die van de concurrentie.

Dit is ook aan de orde in 2008. Juist doordat Astana in eerste instantie was uitgesloten van de (toen nog) Pro Tour, wist Contador tot een paar dagen voor de Giro d’Italia nog niet dat hij daadwerkelijk in de wedstrijd zo starten. Hij lag op het strand in Cadiz. Niet alleen hij, maar ook de ploeg om hem heen werd min of meer geformeerd op basis van wie er op dat moment zijn mobiele telefoon opnam. Al waren dit wel renners van enige naam en faam. Denk aan Levi Leipheimer en Andreas Klöden als adjudanten.

Ondertussen had de concurrentie (Riccardo Ricco, Franco Pellizotti, Gilberto Simoni, Denis Menchov en Danilo DiLuca) alle tijd gehad om zich voor te bereiden op een wedstrijd die voor hen het hoofdoel van het seizoen was. Ook jonge honden als Vincenzo Nibali, Domenico Pozzovivo, Joaquim Rodriguez en Jurgen van den Broeck klopten op de deur. Het is niet voor niets dat Contador zelf meerdere malen in interviews heeft aangehaald dat de Giro van 2008 voor altijd zijn mooiste overwinning zal blijven. Dit deed hij zelfs direct na afloop van de wedstrijd al. “Deze Giro kende veel favorieten en hij was erg zwaar. Dit maakt deze overwinning minstens net zo mooi als de Tour van ’07, misschien zelfs mooier”, zei hij op het podium.

Doorbijten

Het opvallende aan de prestaties van Alberto Contador is dat hij eigenlijk altijd een ronderenner met twee gezichten is geweest. De manier waarop Contador de wedstrijden in 2008 naar zijn hand zette is dan ook niet eenduidig te beschrijven. De Giro van 2008 is exemplarisch voor de ene kant van zijn kunnen. Een kant die bijvoorbeeld ook in de (geschrapte) Tour de France van 2010 en de Giro van 2015 te zien was.

Contador was namelijk als renner zeer goed in staat voorbij de zogenaamde pijngrens te gaan. Dit is ook goed te zien in de etappes in de eerste twee weken van de wedstrijd. Zo verloor hij direct in de eerste etappe al tien seconden op de puncheurs en uitdagers als Ricco, DiLuca en Rodriguez. Na een week bleek zijn vorm echter te groeien. Zo ging hij met DiLuca en Ricco in de aanval in de etappe naar Pescocostanzo en verraste daarmee andere favorieten. Al verloor hij weer wat seconden in de eindsprint tegen de Italianen. Ook in de volgende ritten moest hij op zijn tanden bijten om niet te veel te verliezen op de concurrentie tijdens de venijnige jumps in de slotmeters.

Hoewel hij het zelf niet zo ziet, werd voor de buitenwereld voor het eerst duidelijk dat hij de ronde kon winnen toen hij als tweede eindigde in de grote tijdrit van etappe tien. Slechts Marzio Bruseghin kon hem acht seconden voorblijven. Hij sloeg gaten van meer dan een minuut met zijn concurrenten. Daarbij aangetekend dat het gedurende de tijdrit zelfs begon te regenen. Voor Contador zelf kwam het sleutelmoment echter in rit 14, naar Val Di Fiemme.

In die etappe, het begin van de lange reeks bergritten door de Dolomieten en Alpen, lijkt er op het oog niets aan de hand met de Spanjaard. Wie oude beelden met wedstrijdcommentaar terugkijkt hoort de commentatoren in superlatieven spreken over hoe goed hij bezig is gezien zijn summiere voorbereiding. Op de slotklim zijn aanvallen van Simoni, Mentsjov en Pellizotti echter te veel voor hem. Hij lijkt hier de prijs voor zijn vormgebrek te gaan betalen. Hij verliest uiteindelijk 46 seconden. De Giro lijkt voor hem voorbij. Een dag later pakt hij echter de leiderstrui. Zijn eerste aanval van de wedstrijd moet dan nog altijd komen.

Hij heeft op dat moment zijn tactiek echter allang bepaald. Hij hoeft slechts het wiel van Riccardo Ricco te volgen. Aanvallen van bijvoorbeeld Pozzovivo laat hij voor wat het is. In het slotweekend laat Contador zien ook over het vermogen om te kunnen schaken op de fiets te beschiken. In de negentiende etappe wordt hij geconfronteerd met een spervuur aan demarrages van Simoni, Mentsjov, DiLuca en Ricco. De laatste twee weten het gat in het klassement zelfs bijna te dichten, Contador houdt vier seconden over. Omdat DiLuca zichzelf overschat heeft en in de laatste bergrit ontploft, en omdat Ricco niet kan tijdrijden, is dit echter voldoende om twee dagen later in Milaan het roze naar het podium te brengen. Hij heeft geen seconde in de aanval gereden.

Het winnen van de Vuelta

De Vuelta-winst van 2008 neemt een bijzondere plek in de wielergeschiedenis in. Contador werd op dat moment de vijfde renner die alle drie de grote rondes tenminste eenmaal wist te winnen (inmiddels is Vincenzo Nibali de zesde). Contador was met zijn 25 jaar de jongste renner ooit die dit presteerde en tussen de eerste en de derde ronde zat welgeteld slechts vijftien maanden.

De Vuelta van 2008 laat dan ook de andere kant van Contador zien. Omdat dit de meer aantrekkelijke kant is, is dit ook de Contador die de meeste liefhebbers zich nu al het best van hem herinneren. Het is het beeld van de frivole aanvaller die altijd in het gat durft te duiken. De vorm van de Madrileen was bovendien altijd in te schatten aan de hand van zijn eindschot. Anders dan generatiegenoten Alejandro Valverde, Dani Moreno en Joaquim Rodirguez, die het altijd en overal konden, had Contador alleen puncheursbenen wanneer het goed zat met zijn vorm. Dit was vaak in de derde week van een grote ronde.

In de Vuelta van 2008 had hij deze echter vanaf week één te pakken. De eerste puncheurssprint in etappe vijf kost hem nog zes seconden, maar daarna laat hij nergens meer iets liggen. Een dag later blijft hij bijvoorbeeld al iedereen behalve Ezequiel Mosquera voor, hij wint er vijf van de zes seconden terug. De dag erna, in de rit naar Pla de Beret, neemt Astana dan ook de controle over het peloton over. Niemand rijdt nog weg uit de favorietengroep. Al probeert bijvoorbeeld de piepjonge Robert Gesink het wel. Op twee kilometer van het einde rijdt hij zelf weg, allen Valverde en Igor Anton kunnen volgen.

In elke etappe in het midden- of hooggebergte ziet de volger vervolgens hetzelfde beeld. De etappe naar Suances?Contador valt aan, Paolo Bettini wint, Contador wordt vijfde, de concurrentie verliest drie seconden of meer. De rit naar de l’Angliru? Contador valt één, twee, drie keer aan en pakt 42 seconden of meer op zijn belagers. Een dag later naar Fuentes de Invierno? Mosquera en Valverde maken de koers hard, maar één aanval op 1.200 meter van de streep is genoeg om opnieuw enkele seconden tot meerdere minuten op zijn concurrenten te winnen

Na deze etappe geven Valverde, Rodriguez, Mosquera en Carlos Sastre het collectief op. Niemand valt nog echt aan. Alleen ploeggenoot Leipheimer pakt een half minuutje terug in de laatste tijdrit, een dag voor het einde van de wedstrijd. Contador heeft de manier die hem voor velen zal kenmerken voor het eerst op grootse wijze kunnen laten zien. Hij heeft nu als 25-jarige al hetzelfde gepresteerd als mythische grootheden als Jacques Anquetil, Felice Gimondi, Eddy Merckx en Bernard Hinault.

Volwassen renner

Volgens de wielerdefinitie was El Pistolero nog maar net een volwassen renner toen hij alle drie de rondes al eens op zijn naam had geschreven. In de daarop volgende jaren vestigde hij definitief zijn naam als één van de all time greats. Hij rekende af met zijn voorganger (Lance Armstrong) en met zijn antagonist (Andy Schleck). De UCI rekende daarna met hem af in de Clenbuterol-zaak.

Tot zijn schorsing liet hij echter misschien wel het hoogste wielerniveau zien dat welke renner dan ook heeft laten zien sinds Bernard Hinault in de periode 1978-1980. Bovendien zou hij als hem niet de Tour-zege van 2011 en de Giro-zege van 2011 waren afgenomen nu na Hinault en Merckx de top drie van beste ronderenners ooit completeren, een eer die nu nog altijd naar Anquetil gaat. Wel is hij naast Hinault de enige die alle drie de grote rondes meer dan eens won. Zelfs met aftrek van de clenbuterol-rondes.

Na zijn eindzege in Italië liet hij steeds vaker zien wat hij in de Tour de France al eerder liet zien. Zijn kracht liet hem steeds vaker in de steek. In 2016 won hij de rondes van Burgos en het Baskenland zonder een etappe te winnen. Zijn laatste individuele zege was een vier kilometer lange proloog in het Críterium du Dauphiné van dat jaar. Desondanks bleef hij tot de laatste snik aanvallen.

Schrijf u in voor de Bezemwagen

Iedere week de Bezemwagen direct in uw inbox ontvangen? Dat kan! Schrijf u nu in en krijg de Bezemwagen elke vrijdagmiddag rond 12.00 in uw mailbox! In de nieuwsbrief vindt u niet alleen het belangrijkste nieuws van de afgelopen week verzameld, maar ook iedere week een exclusief groot wielerverhaal, speciaal voor de Bezemwagen. Daarnaast zal de brief regelmatig leuke acties en extra’s bevatten.

Inschrijven voor de Bezemwagen:
[mc4wp_form id=”53747″]