Zwift: indoortrainen was nog nooit zo aantrekkelijk

De Tour de France is nog maar net achter de rug en de zomer is nog niet eens afgelopen. Het laatste waar je aan denkt is waarschijnlijk een indoor fietstrainer. Toch is het niet zo’n heel gek idee. Wat bijvoorbeeld als het regent, maar je niet nat wilt worden en al helemaal geen zin hebt om je fiets na het ritje schoon te moeten maken? In dat geval zou Zwift weleens dé uitkomst kunnen bieden.

Wat is Zwift?
In het kort: Zwift is een relatief nieuwe fietstrainersoftware met een online fietswereld. Klinkt saai? Verre van! Ondanks dat Zwift pas sinds oktober 2014 online is (in eerste instantie als gesloten beta, sinds half mei 2015 als open beta voor iedereen en sinds oktober 2015 als officiële versie), heeft het in een korte periode een groot aantal fans over de hele wereld weten te vergaren. En deze fans zijn niet de minste! Want wat dacht je bijvoorbeeld van een ritje met Laurens ten Dam, Jens Voigt of Simon Yates? Het zou zomaar kunnen, want ook zij fietsen met Zwift (maar daarover later meer)!

Sinds november 2014 zit ook ik op Zwift. In eerste instantie om te kijken hoe dat nou eigenlijk is, maar inmiddels als vaste toevlucht zodra het buiten te koud/nat/besneeuwd/… is of wanneer ik gewoon even efficiënt wil trainen zonder verkeer, stoplichten, etc. Wat wellicht het vermelden waard is is dat ik in Noorwegen woon en dat ik daarom vergeleken met de gemiddelde Nederlander waarschijnlijk vaker mijn toevlucht zoek tot de trainer. Voordeel: genoeg tijd om een goede indruk te krijgen van Zwift en andere trainingssoftwares.

Zwift: indoortrainen met anderen over de hele wereld

Wat maakt Zwift zo aantrekkelijk?
Eigenlijk is Zwift veel meer dan simpele trainingssoftware. Zwift gebruikt dezelfde technologieën als computerspellen. De aantrekkingskracht zit hem wellicht in het feit dat het makkelijk toegankelijk is – iedereen met een bluetooth of ANT+ snelheidsmeter, wattagemeter en fietstrainer (al dan niet “smart”) kan meedoen – of wellicht in de mooie 3D-omgeving waarin je fietst, maar het sterkste punt is het sociale aspect van Zwift. In Zwift fiets je namelijk nooit alleen. Er zijn altijd vele anderen (in het begin enkele tientallen, maar inmiddels vele honderden) op de wereld aan het fietsen op Zwift. En het welbekende spreekwoord ‘gedeelde smart is halve smart’ gaat ook zeker op voor de fietstrainer, want afzien is altijd makkelijker als je naast iemand fietst (of liever: iemand probeert in te halen) uit Australië, Canada, Engeland, België of gewoon Nederland wanneer je weet dat deze persoon ook zwetend zijn rondjes aan het maken is.

Weten dat je niet alleen fietst en dat mensen me aanmoedigen was fantastisch. Bedankt! Zwift-ambassadeur Laurens ten Dam over herstellen met Zwift na zijn val in de Ronde van Catalonië

Georganiseerde trainingsritten, community en profrenners: een sterke mix
De community die Zwift in zo’n korte tijd heeft weten op te bouwen geeft aan dat het concept aanslaat. Meerdere malen per week worden er online trainingsritten, wedstrijden en ‘social rides’ georganiseerd voor verschillende tijdzones. Je kunt strijden voor de oranje trui (snelste ronde), groene trui (snelste sprint) en bolletjestrui (snelste klim) en alle ritten en resultaten kunnen worden geüpload naar Strava. Laurens ten Dam organiseert zelfs regelmatig een ‘wake up’ ochtendrit op Zwift!

Ook de grote namen in het wielrennen zien het potentieel van Zwift. Eerdere partners zijn onder andere Jaguar en Pinarello (beide sponsors van Sky Procycling), Tour of California, Trek Factory Racing en Canyon. Banners worden hiervoor in het spel aangepast, fietsen worden virtueel nagemaakt, de wielertenues zijn digitaal beschikbaar en er kunnen (soms) zelfs (echte) fietsen gewonnen worden. Daarnaast trekt het team achter Zwift er ook op uit en organiseert Zwift-evenementen over de hele wereld. Zo was het de tijdens afgelopen Tour de France twee keer mogelijk om samen met onder andere Jens Voigt te fietsen (onze eigen Tim van Hengel kwam Jens Voigt op de trainer tegen tijdens zijn bezoek aan Trek Factory Racing op de rustdag in Gap). Op de fietstrainer in Zwift dan natuurlijk. In November 2015 was Zwift op bezoek bij Team MTN Qhubeka in Kaapstad, om daar een 5 uur lange bike-athon te houden voor het goede doel met Serge Pauwels, Edvald Boasson Hagen, Tyler Farrar, Theo Bos en de rest van het team en ook Ted King heeft inzamelingsacties georganiseerd op Zwift.

Jens Voigt en Julian Arredondo van Trek Factory Racing fietsen met Zwift op de rustdag in Gap tijdens de Tour de France 2015. (foto: © Zwift)

Hoe werkt het?
Zwift zelf is gratis zolang het in beta is inmiddels 10 dollar per maand. Naast het gebruik van een fiets en fietstrainer zijn er drie manieren waarop Zwift te gebruiken is en die verschillen eigenlijk alleen in type sensors en daarmee prijsklasse.

Er zijn verschillende mogelijkheden om met bluetooth of ANT+ sensors mee te doen.

In alle gevallen is bluetooth of een ANT+ USB stick nodig en daarnaast één van de volgende drie set-ups:

1. Een simpele fietstrainer (zoals een simpele Tacx) en een bluetooth/ANT+ snelheidssensor (zoals de Garmin snelheid- en cadanssensor).
2. Een simpele fietstrainer en een wattagemeter (bijvoorbeeld Garmin Vector, Stages, Power2max, etc.) op je fiets. Voordeel: een wattagemeter geeft de correcte wattages doorgeeft aan Zwift (en je kan de wattages vergelijken met trainingen buiten), terwijl bij gebruik van een snelheidssensor het wattage door Zwift benaderd wordt (Zwift noemt dit “Zpower”).
3. Een ‘Smart Trainer’, zoals de nieuwe smart trainers van Tacx of de momenteel beste trainer op de markt de Tacx Neo. Voordelen: een smart trainer geeft het wattage door en daarnaast regelt Zwift automatisch de weerstand van de trainer, zodat je ook echt het gevoel krijgt dat je bergop fietst zodra het parcours omhoog begint te lopen.

Het wattage dat je trapt (al dan niet virtueel bepaald of direct gemeten) wordt door Zwift vergeleken met je gewicht om vervolgens je snelheid binnen het spel te bepalen. Je cadans (indien gemeten door een cadanssensor of een wattagemeter) wordt gebruikt om de benen van de renner in het spel op hetzelfde tempo als jouw benen te laten draaien. Wederom heeft Zwift hier op de details gelet, want klim je met een lage cadans dan staat de renner dansend op de pedalen als Alberto Contador en doe je een sprintje dan hengst de renner met het stuur tussen de tanden zoals Peter Sagan.

Waardoor blijft Zwift uitdagend om te gebruiken?
Zwift heeft verschillende manieren om ervoor te zorgen dat het eigenlijk nooit saai is om te trainen. Je kunt strijden voor de klassementen met daarbij behorende truien (snelste ronde, snelste klim, snelste sprint). Daarnaast zijn er ook ‘achievements’ in het spel, zoals over een bepaalde snelheid gaan of een bepaalde afstand rijden, die (vooral in het begin) een mooie uitdaging kunnen zijn. Verder krijg je voor elke gereden kilometer ‘experience’-punten, waarmee je nieuwe (virtuele) fietsen, kleding en wielen kan vrijspelen. Hoe verder je komt in het spel, hoe gavere fietsen en wielen je tijdens je virtuele trainingsrondje kan gebruiken.

De timer loopt voor de bolletjestrui in Zwift (afbeelding: © Zwift)

Naast de klassementen kan je natuurlijk fietsen met/tegen andere renners van over de hele wereld. Je bent nooit alleen op Zwift en er is altijd wel iemand die ongeveer hetzelfde tempo aanhoudt als jij. En mocht dat niet zo zijn, dan zijn er altijd nog ‘ghosts’ binnen het spel: virtuele renners die ervoor zorgen dat er nog meer renners op de weg zijn.

Voor iedere getrainde kilometer krijg je punten waarmee je kleding, fietsen en wielen vrijspeelt.

Voorlopig heeft Zwift geen trainingsschema’s binnen het spel en dat is een klein beetje een gemiste kans. Andere trainingssoftware zoals TrainerRoad zijn wat dat betreft momenteel beter om een trainingsplan aan te houden (tenzij je natuurlijk je eigen schema’s hebt). Gelukkig staan trainingsschema’s voor Zwift wel op de planning en het is slechts een kwestie van tijd voordat dit in het spel beschikbaar worden.
Inmiddels heeft Zwift ook een “workout mode”. Hierdoor wordt het mogelijk om trainingsplannen te volgen of om een eenmalige rit te rijden met aanwijzingen (zie whatsonzwift.com/workouts voor een overzicht van alle workouts en trainingsplannen op Zwift). De trainingsplannen zijn gemaakt door onder andere Marco Pinotti. In workout mode geeft Zwift aan op welk wattage je moet rijden en voor hoe lang. Als je hier te ver vanaf gaat, dan geeft Zwift aan of je meer of juist minder hard moet trappen. De meeste trainingen zijn onderverdeeld in meerdere delen en als je die volbrengt (dat wil zeggen, met een wattage in de buurt van het doel) dan krijg je daar punten voor. Tijdens workout mode zie je de klassementen niet in beeld (je tijd telt nog wel mee voor deze) en kan je ook niet draften/stayeren.

Workout mode tijdens de ride-athon van Team MTN Qhubeka met o.a. Adrien Niyonshuti (© Laurens Alblas / cyclingstory.nl)

De trainingsschema’s zijn een welkome toevoeging aan Zwift en zorgen er niet alleen voor dat je consequent ieder x aantal dagen je rondjes fietst, maar ook dat je deze niet te hard/zacht fietst. Een veelgehoord ‘probleem’ van Zwift is namelijk dat het erg verleidelijk is om te proberen anderen in te halen, waarmee je geplande rustige trainingsrondjes al snel op een race uitlopen.

Wat voor parcours zijn er in Zwift?
Zwift heeft momenteel (November 2016) drie parcours die om beurten gebruikt worden (welk parcours momenteel actief is kan je onder andere terugvinden op What’s on Zwift). Eén daarvan is zo’n 9 kilometer lang op het fictieve eiland Watopia. Om de resultaten op Strava te krijgen is dit parcours geplaatst op het eiland Teanu op de Salomon eilanden. Het parcours bevat vlakke stukken, een klim met tijdmeting voor de bolletjestrui, een lange afdaling, een sprint met tijdmeting voor de groene trui en een finishlijn met tijdmeting voor het algemeen klassement. Je kunt het parcours in beide richtingen rijden; omkeren kan met behulp van de smartphone-app of het toetsenbord. Het tweede parcours is het parcours in Richmond van het wereldkampioenschap wielrennen 2015. Dit parcours werd speciaal voor het WK wielrennen nagemaakt en je kunt er nu dus zelf virtueel doorheen fietsen. Het nieuwste parcours is in Londen, wederom gebaseerd op een bestaande rit (de 2016-editie van de Prudential RideLondon).

Eén van de sterke punten van Zwift zijn de details. De bomen, planten en gebouwen, het strand, de finishbogen, de fiets en de wielrenner zelf, alles ziet er realistisch uit, zelfs de virtuele fiets schokt tijdens het rijden over een houten brug of kasseien, aan alles is gedacht. Dit alles wordt nog eens extra mooi met een zonsopgang of zonsondergang, want ook een dag en nacht cyclus is ingebouwd binnen Zwift.

Mooie omgevingen en details brengen Zwift tot leven (afbeelding: © Zwift)

A first reveal of the work going on at Zwift HQ, to bring you our @richmond2015 UCI World Champs course #teaser pic.twitter.com/StlvAVrlQT

— Zwift (@GoZwift) July 25, 2015

Kan je Zwift alleen gebruiken om te fietsen?
Het hoofddoel van Zwift is natuurlijk om samen met anderen online te kunnen fietsen. Maar je kunt het ook prima gebruiken als beeldvulling anderen te volgen met de camera. In de camerastandpunten in Zwift is wederom goed afgekeken naar hoe het er op tv aan toe gaat, met mooie helikoptershots (inclusief helikoptergeluid), vaste camera’s en onboardcamera’s. Het lijkt daardoor soms net of je naar een koers op tv zit te kijken. Dit is waarschijnlijk vooral mooi voor Zwifts eigen promotiedoeleinden (zie bijvoorbeeld het filmpje aan het begin van dit artikel), maar ook zeker niet onaardig om naar te kijken, of je nu wel of niet op de fiets zit, bijvoorbeeld als de pro’s hun rondjes rijden.

Dougall, Sbaragli en Pauwels van Team MTN Qhubeka wachten op de start van hun rit voor het goede doel op Zwift (© Laurens Alblas / cyclingstory.nl)

Edvald Boasson Hagen op Zwift (© Laurens Alblas / cyclingstory.nl)

Theo Bos en Jaco Venter op Zwift (© Laurens Alblas / cyclingstory.nl)

Conclusie
Zwift heeft met gebruik van gaming-technologie een revolutie teweeg gebracht wat betreft online fietstrainersoftware. Waar andere programma’s je òf met een eerder opgenomen video van een parcours vermaken òf slechts de te rijden wattages weergeven, weet Zwift met een mooie 3D-omgeving, verschillende uitdagingen in het spel en het kunnen fietsen met andere renners van over de hele wereld de gebruikers steeds weer tot zich te trekken. Daarnaast zijn er meerdere parcours beschikbaar (alhoewel je (nog?) niet zelf kan kiezen welk parcours je wilt rijden) en zijn de trainingsschema’s een sterke toevoeging, waardoor al vele TrainerRoad-abonnementen opgezegd zijn. Met de sociale aspecten (in het spel alsook buiten Zwift, met o.a. de levendige Facebookgroep ‘Zwift Riders’) en 3D-omgeving heeft Zwift niet alleen mij weten te binden, maar ook profrenners als Laurens ten Dam en Jens Voigt en teams en sponsors uit het profpeloton. Indoortrainen was nog nooit zo aantrekkelijk!

Heb jij ook ervaring met Zwift en wat vind jij ervan? Wat vind jij de beste aspecten van Zwift en wat zou je graag anders zien? Of wellicht heb je ervaring met andere indoortrainersoftware? Laat het ons weten in een reactie!