Koninginnedag 2013 – Koninklijke wielertermen en -namen

Vandaag, dinsdag 30 april 2013, gaat de geschiedenisboeken in als de dag waarop koningin Beatrix afstand deed van de troon en het koningschap overdroeg aan haar zoon Willem-Alexander. De kersverse koning heeft als liefhebber van topsport veel Nederlandse wielersuccessen van dichtbij mee mogen maken en daarom een lijstje Koninklijk Huis-getinte wielertermen.

Door Tim van Hengel
Rotterdam

Koninklijke wielertaal:
Bergkoning: Bergkoningen zullen in Nederland niet aan hun trekken komen. Het vlakke land en de wind zijn een martelgang voor mannen met spillebeentjes en de bergkoningen uit Spanje en Zuid-Amerika zijn vaak blij dat ze na een koers in Nederland in de bus zitten, zodat ze zich snel weer kunnen uitleven op knotsen als de Angliru. Ondanks het grotendeels biljartlakenvlakke landschap heeft Nederland verschillende bergkoningen voortgebracht. Wat te denken van Steven Rooks en Gert-Jan Theunisse. Het duo zorgde ervoor dat in 1988 en ’89 de bolletjestrui uit de Tour de France mee naar huis genomen kon worden en is dus met recht gekroond met de titel ‘bergkoning’.

KNWU: De Koninklijke Nederlandsche Wielren Unie wordt op 26 januari 1928 officieel opgericht als de ‘Nederlandse Wieler Unie’. De bond groeit gestaag en in 1932 is de mijlpaal van 1.000 licentiehouders geslecht. In 1933 organiseert de NWU al vijfhonderd wedstrijden en een jaar later kent de bond al 56 aangesloten verenigingen en 2.152 licenties. Op 23 maart 1952 krijgt de NWU het predicaat ‘Koninklijk’ en de afkorting waaronder we haar nu kennen: KNWU.

Koninginnenrit: Elke zichzelf respecterende rittenkoers (sowieso de grote ronden) zorgt dat er een koninginnenrit (mét tussen-n) opgenomen is in het parcours. Het is een naam voor de zwaarste etappe in een wielerronde. Tegenwoordig slaan sommige organisatoren door omdat ze van íedere bergetappe een koninginnenrit willen maken; de Giro d’Italia en de Vuelta a España van afgelopen jaar waren hier een goed voorbeeld van. Eén van de bekendste koninginnenritten is natuurlijk de zestiende etappe in de Tour de France van 2002 met de Galibier, Télégraphe, Madeleine en de finish op La Plagne, die door Michael Boogerd gewonnen werd.

Koninklijke sprint: Er is sprake van een koninklijke sprint als het hele sprintersgilde een massasprint aangaat. Een voorbeeld: neem het parcours van de Scheldeprijs in gedachten, zet daar Mark Cavendish, André Greipel, Marcel Kittel, Peter Sagan, Theo Bos en Jose Joaquin Rojas aan de start en gegarandeerd dat al deze topsprinters meedoen voor de ereplaatsen: alle koningen van het fietsschaakbord gaan met elkaar de strijd aan.

Zadelridder: Dit is een geromantiseerde term om een wielrenner aan te duiden. Ze zijn door de koning vooruitgestuurd om te vechten voor volk en vaderland. Het achtervoegsel ‘ridder’ in combinatie met wielrennen komt vaker voor, bijvoorbeeld bij de Zuid-Hollandse wielervereniging De Pedaalridders.

Koninklijke wielrenners:
Karsten Kroon: De naam van de 37-jarige ploeggenoot van Alberto Contador mag natuurlijk niet in dit artikel ontbreken: met zo’n achternaam hóór je gewoon genoemd te worden tijdens de troonopvolging. In Nederland is er door de scheiding van kerk en staat geen sprake van een kroning, maar de kroon is vandaag wel gewoon aanwezig bij de inhuldiging en is, samen met de scepter, één van de symbolen van de monarchie. Eigenlijk zoals Karsten ook één van de symbolen is van het Nederlandse wielrennen.

Mario Cipollini: ‘Il Re Leone’, ‘de Leeuwenkoning’. Mario Cipollini was jarenlang de koning van de massasprint. Met het oplezen van zijn palmares ben je wel een paar dagen zoet, dus we beperken ons tot een kleine samenvatting: 42 etappes en drie puntentruien in de Giro d’Italia, 12 etappes in de Tour de France, 3 etappes in de Vuelta a España, één keer Milaan-San Remo, drie keer Gent-Wevelgem, één keer het Italiaans kampioenschap en, zijn mooiste van allemaal, het wereldkampioenschap van 2002. Bovendien was niks hem te gek: hij verscheen in de meest gekke wielerkleding aan de start en nam de boetes die hij daarvoor kreeg voor lief. Zijn uiterlijk maakte dat hij erg in trek was bij de dames en aan zijn lange haren dankte hij zijn bijnaam ‘de Leeuwenkoning’.

Team Cycling Story bedankt prinses Beatrix voor al haar verdiensten voor dit land en wenst haar alle goeds toe en feliciteert koning Willem-Alexander met zijn nieuwe functie! Veel succes Majesteit!