Amstel Gold Race – Nederlandse winnaars

Zondag wordt voor de 46e keer de Amstel Gold Race gereden. In de voorgaande 45 edities was er 17 maal een Nederlander de beste. Tijd om deze Nederlandse overwinningen in ’s lands bekendste koers weer eens boven tafel te halen.

1967: Heeft u ooit gehoord van Arie den Hartog? Vermoedelijk niet. Arie den Hartog is de eerste Nederlander die de Amstel Gold Race op zijn naam wist te schrijven. Een groep van 11 man sprint na 251 kilometer in Meerssen om de zege. Arie den Hartog van de Bic-ploeg wint voor zijn landgenoten Cees Lute en Harrie Steevens. In de top-10 eindigen maarliefst acht Nederlanders.

1968: Een jaar later is er al weer Nederlander succes; ditmaail is Harrie Steevens de beste. Steevens, het jaar ervoor nog derde, gaat in de finale samen met de Belg Roger Rosiers in de aanval. Ondanks het feit dat Rosiers weigert mee te werken, blijven de twee het peloton nipt voor. In de sprint is Steevens vervolgens rapper dan Rosiers.

1974: Na vijf Belgische zeges (o.a. Walter Planckaert en Eddy Merckx) is het in 1974 weer de beurt aan één van de ‘onze’. Gerrie Knetemann maakte er een one-man-show van door met ruim 3 minuten voorsprong over de meet te rijden. Oorspronkelijk heeft ‘de Kneet’ nog het gezelschap van Hennie Kuiper en de Belg Wilfried David, maar op de tweede doorkomst van de Keutenberg laat hij zijn medevluchters voorgoed achter. Om zo met 23 jaar de jongste winnaar ooit te worden.

1977, 1978, 1979, 1980, 1982: De Amstel Gold Race kreeg in deze jaren niet voor niets de bijnaam ‘de Amstel Gold Raas‘. In zes jaar tijd weet Jan Raas vijfmaal te winnen. Tot op de dag van vandaag nog altijd een ongeevenaard record. Zijn eerste overwinning is waarschijnlijk wel zijn meest bijzondere.

Na twee jaar voor de Raleigh-ploeg van Peter Post te hebben gereden vertrekt Jan Raas naar de Frisol-Gazelle formatie. Raas wilde een beschermende rol krijgen in de klassiekers, maar Post weigerde hem deze te geven en zo gingen beide partijen met onenigheid uit elkaar. In de Amstel Gold Race van 1977 geraakt Raas in de finale voorop met zijn ex-ploeggenoten Gerrie Knetemann en Hennie Kuiper. Post wil koste wat het kost voorkomen dat zijn voormalig pupil er met de zege vandoor gaat en laat Knetemann en Kuiper om en om demarreren. Maar ze krijgen de onverzettelijke Zeeuw er niet af. Met z’n drieeën rijden ze naar de aankomst, waar Raas zijn ex-ploeg een oor aannaait door de sprint te winnen.

Post haalt Raas na dit seizoen weer terug naar de Raleigh-ploeg en dan breekt de ongelooflijk succesvolle periode van de Raleigh’s aan. In het shirt van dit team weet Raas de Amstel Gold Race nog vier keer op zijn palmares te zetten.

1984: Eind 1983 komt het tot definitieve breuk tussen Post en Raas. De tweede vertrekt bij Raleigh en besluit een eigen team te starten: de Kwantum-formatie. Doordat Raas enkele Post-renners met zich meeneemt, ontstaat er een grote revaliteit tussen de beide kampen. In de Amstel Gold Race van 1984 behaald de ploeg van Raas de eerste zege op de ploeg Post. Jacques Hanegraaf (Kwantum) rijdt met een voorsprong van 2 minuten over de streep en behaalt hiermee de grootste zege uit zijn carrière.

1985: Elke wielerfan kent wel de tranen van Gerrie Knetemann na de Amstel Gold Race 1985. Elf jaar na zijn eerste zege was het opnieuw raak, maar deze droeg voor de Kneet een emotioneel randje. In 1983 kwam hij in Dwars door België zwaar ten val en even werd er voor zijn leven gevreesd. Knetemann revalideerde en pakte nog één keer uit. Tijdens een interview met Mart Smeets weet Knetemann zijn tranen niet in bedwang te houden.

1986: Een editie met opnieuw Nederlands succes; ditmaal was Steven Rooks de gelukkige. Rooks maakte deel uit van een kopgroep van acht, waarin de mannen van Kwantum met drie man de overhand hadden. Wereldkampioen Joop Zoetemelk, rijdend voor Kwantum, sloop na de Cauberg op zijn alom bekende manier weg. Steven Rooks doorzag het gevaar, kwam tot bij Zoetemelk en rekende vervolgens in de sprint met de oud-Tourwinnaar af.

1987: Een jaar later waren de posities omgedraaid. De op dat moment 40-jarige Joop Zoetemelk mocht na 242 kilometer de armen in de lucht steken. Steven Rooks en Teun van Vliet lieten Zoetemelk ontsnappen en zouden vervolgens enkel nog strijden om de tweede plaats. Onder een daverend applaus reed de veertigjarige veteraan solo over de streep in Meerssen. Deze overwinning bleek achteraf het laatste kunstje van de grote Nederlandse wielerheld.

1988: En de Nederlanders gingen gewoon vrolijk verder met het winnen van de belangrijkste koers van Nederland. Het was enigszins verrassend Jelle Nijdam die er met de zege aan de haal ging. Nijdam was al na 53 kilometer met Roll, Dorgelo en Rooks in de aanval gegaan en kregen tien minuten voorsprong van het peloton. Op de Keutenberg plaatste Nijdam vervolgens de beslissende aanval. Het gat dat hij ten opzichte van zijn medevluchters sloeg zou nimmer meer gedicht worden. Steven Rooks, Claude Criquelion en Eric Boyer strandden op 17 seconden.

1990: De 25e editie van de Gold Race eindigde in een gevalletje te vroeg juichen. Waar Adrie van der Poel nog heerlijk van deze race kan dromen, zal de Belg Luc Roosen ’s nachts wakker worden in zijn slaap. Deze jubileumeditie liep uit op een sprint van een groep van 42 man. Luc Roossen denkt daarvan de rapste te zijn geweest, steekt zijn handen in de lucht, maar uit het niets is daar toch nog Adrie van der Poel. De Nederlander drukt als eerste zijn wiel over de witte streep en weet zo de Nederlandse zegereeks in Meerssen voort te zetten.

1991: De Gold Race van ’91 mondde uit in een bloedstollend spannende sprint tussen de Nederlander Frans Maassen, Maurizio Fondriest uit ‘Bella Italia’ en de Belg Fons de Wolf. De drie stormen naast elkaar op de meet af. Al snel pakt de Limburger Maassen in de sprint de koppositie; Fondriest dringt aan, maar Maassen slingert van links naar rechts over de weg om de Italiaan maar af te houden. En de renner van Buckler slaagt in zijn missie en beleeft zo samen met zijn ritzege in de Tour van ’90 zijn finest moment.

1999: Na de zege van Maassen begon het lange wachten voor de Nederlanders. Het duurde tot 1999 voordat weer een Nederlander op het hoogste schavot mocht staan. In 1999 had Michael Boogerd de eer. In een nagelbijtende sprint-a-deux verwijst hij de enige echte Lance Armstrong naar de tweede plaats. Het mag een wonder heten dat het voor Boogerd maar bij deze ene zege is gebleven. In de aanloop naar zondag schreven wij al een terugblik op deze ene zege van onze ‘Boogie’. Deze reconstructie (met beelden) vindt je hier.

2001: Twee jaar later beleeft Lance Armstrong een déjà vu. In 2001 trekt hij met Erik Dekker alleen naar de streep en ook deze Nederlander is hem in de straten van Maastricht (finishplaats van 1991 tot en met 2002) te snel af. Het blijft voorlopig de laatste Nederlandse overwinning in de Amstel Gold Race. Ook van deze editie maakten wij een terugblik met beelden uit het archief van de NOS. Deze valt hier te lezen.

Zoals gezegd staat ons landje al 9 achtereenvolgende jaren ‘droog’. In deze jaren waren we met Michael Boogerd (2x derde: ’02, ’06 en 3x tweede: ’03, ’04 en ’05), Karsten Kroon en Robert Gesink (respectievelijk de nummer 2 en 3 in 2009) zeer dichtbij. Maar sinds de streep getrokken is op de Cauberg wist er dus nog geen landgenoot te winnen. Maar nieuwe ronde, nieuwe kansen zullen we dan maar zeggen. Maar wie gaat het voor ons doen? Robert Gesink, Johnny Hoogerland of toch Wout Poels? Ons maakt het niet uit; we zullen maar wat gelukkig zijn met welke Nederlandse winnaar dan ook!